ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ | Όταν ο σταθμάρχης υποδέχθηκε τον σταφιδαπόστολο

Η σταφιδική κρίση στο τέλος του 19ου αιώνα κατέστησε απαραίτητη την εύρεση λύσης για την εξαγωγή του προϊόντος και σε άλλες χώρες. Με σκοπό τη διάδοση της μαύρης σταφίδας σε νέες αγορές εμφανίστηκαν οι λεγόμενοι σταφιδαπόστολοι. Μεταξύ αυτών και ο εφέτης Πατρών Ευθύμιος Καράκαλος, ο οποίος ξεκίνησε το ταξίδι του το 1894 από την Κωνσταντινούπολη, πέρασε από την Οδησσό και κατέληξε στη Μόσχα. Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στη Ρωσία κατέγραψε το σύνολο των ενεργειών του στο ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ του,το οποίο και δημοσίευσε με την επιστροφή του στην Ελλάδα (Ευθύμιου Καράκαλου «Ημερολόγιον περιοδείας εν Ρωσσία προς διάδοσιν της κορινθιακής σταφίδος (1894-1985)». Εκδοτικός οίκος Κυριακίδη Αφοί Α.Ε., 2009).

1895. «Δι’ ειδικής αμαξοστοιχίας οι Πατρείς τον προϋπάντησαν εις το Αίγιον». Ο σταθμάρχης Αιγίου υποδέχεται τον «περιοδεύοντα διά την διάδοσιν της σταφίδας» Ευθύμιο Καράκαλο στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Αιγίου.

Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Πριμαρόλια 2022, το παλαιό γραφείο – δωμάτιο του σταθμάρχη Αιγίου μετατρέπεται σε πολυμεσική εγκατάσταση όπου συνομιλούν θραύσματα από το «Ημερολόγιον» του σταφιδαπόστολου Ευθύμιου Καράκαλου, οπτικοακουστικό υλικό με μαρτυρίες και μνήμες ανθρώπων της σταφίδας (εργάτες και εργάτριες, παραγωγοί, έμποροι) και σταφιδικά αντικείμενα από το τέλος του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα. Ένα ταξίδι από την παραγωγή και τον μόχθο των ανθρώπων προς τα λιμάνια του εξωτερικού και, τέλος, στην προσπάθεια διάσωσης και διάδοσης της μαύρης σταφίδας, σε μία περίοδο κρίσης που στιγμάτισε την ιστορία του προϊόντος και της χώρας, παράλληλα με τον ερχομό του τρένου και της ανάπτυξης.

ΤΟ ΕΡΓΟ «ΣΤΑΦΙΔΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ»
Ο οργανισμός Πριμαρόλια σχεδίασε και υλοποιεί από το 2020 το έργο «Σταφιδική συλλογική μνήμη και προφορική ιστορία», υπό την αιγίδα και επιχορήγηση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με την συνεργασία και υποστήριξη του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου – ΠΜΣ «Δημόσια Ιστορία» και υπό την επιστημονική καθοδήγηση της Ένωσης Προφορικής Ιστορίας. Στόχος η έρευνα και καταγραφή της προφορικής ιστορίας της μαύρης σταφίδας από τις περιοχές παραγωγής και εμπορίας της Αιγιάλειας, των Πατρών, της Ηλείας, της Μεσσηνίας, της Κορινθίας, της Κεφαλληνίας και της Ζακύνθου.

Η ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΟΠΙ-ΜΑΣ

Στο πλαίσιο του έργου ιδρύθηκε το 2020, η Ομάδα Προφορικής Ιστορίας για τη Μαύρη Σταφίδα (ΟΠΙ-ΜΑΣ). Οι ερευνητές της ΟΠΙ-ΜΑΣ, έπειτα από κατάλληλη προετοιμασία και εκπαίδευση, υλοποιούν συνεντεύξεις με πληροφορητές από όλες τις ελληνικές περιοχές παραγωγής της μαύρης σταφίδας, ακούν και καταγράφουν προσεκτικά τις αφηγήσεις τους.

ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ ΟΠΙ-ΜΑΣ: Αγγελόπουλος Πάνος, Αντωνόπουλος Κώστας, Κόλλιας Χρήστος, Μερσυνιά Μαρία, Ντεμερούκα Μαργαρίτα, Παπαγιαννόπουλος Γιάννης, Πάτρα Ντένια, Πολυδώρου Αντώνης

Υπεύθυνος έργου και ΟΠΙ-ΜΑΣ: Γιάννης Παπαγιαννόπουλος
Τεχνική και οπτικοακουστική επιμέλεια: Σόφη Μουτάφη

Ευχαριστούμε το Μουσείο Κουνινιώτη και την επιχείρηση ΚΟΥΝΙΝΙΩΤΗΣ GROUP για την παραχώρηση εκθεμάτων ώστε να συμπεριληφθούν στην οπτικοακουστική εγκατάσταση.

Η πολυμεσική εγκατάσταση «Όταν ο σταθμάρχης υποδέχθηκε τον σταφιδαπόστολο» υλοποιήθηκε σε σύλληψη και εικαστική επιμέλεια του οργανισμού Πριμαρόλια. Συνεργάστηκαν οι: Σωτήρης Μπόλης, Γιάννης Παπαγιαννόπουλος, Σόφη Μουτάφη και Αγγελική Λάππα.